Gevoelens van wanhoop, eenzaamheid, zwakheid en niet kunnen liefhebben achter een koud afstandelijk masker
De levensenergie streeft onophoudelijk naar een langdurige samen werkende relatie (liefde) van de ouder (object) en bouwt met de verinnerlijkte object-relatie ervaringen een ego-zelf op. Het ego-zelf is een gevoelsidee van iemand zijn en is niet ergens te localiseren.
De levensenergie en het verlangen van een kind is enorm. Het vergt veel van de ouder. Wanneer er afwijzing, verwaarlozing of druk is in de ouder-kind relatie ontstaan de volgende reacties in oplopende volgorde;
- boosheid (haat)
- honger naar de ander (manipuleren, claimen)
- angst (vermijden, vluchten, verlammen)
- totale terugtrekking (verlangen naar de baarmoeder, de dood, isolatie, niets meer voelen, depressie, dissociatie)
De totale terugtrekking is een kenmerk van het schizoïde fenomeen. Het schizoïde dilemma is het worstelen met de buitenwereld en als afweer tegen de pijn van afwijzing naar binnen gaan. Er is een paradoxale dynamiek van behoefte aan liefde en uit angst juist relaties/situaties uit de weg gaan. Er is een afsnijden van contact en tegelijkertijd een verlangen naar contact. De interesse in de ander, soms voedsel, het nu en de toekomst verdwijnt en resulteert in betekenisloosheid en onverschilligheid.
Naar binnen gaan staat voor geen relatie in de buitenwereld meer aangaan en niet voelen. Er is dan geen probleem met de buitenwereld (geen gevoel is ook geen verantwoordelijkheid). Iemand met een schizoide structuur gaat of steeds in en uit contact of leeft met een deel van zichzelf voortdurend in de binnenwereld en een deel in de buitenwereld. Dit kan een robot achtig functioneren zijn.
Misschien kun je je voorstellen dat in onze maatschappij waarin kinderen vanaf hun vierde jaar stil op een stoel moeten zitten en daarna als volwassene tot het zevenenzestigste jaar werken er symptomen ontstaan van schizoide functioneren. Een deel van de potentie van de mens wordt waarschijnlijk geparkeerd in de binnenwereld.
De grootste angst in het schizoïde fenomeen is de angst om gek te worden, uitgeput te raken, het object van liefde te verliezen en uiteindelijk uit elkaar te vallen. Er is een voortdurende onderliggende angst en vaak een verlangen naar of een onverschilligheid ten aan zien van de dood.
Misschien herken je in deze beschrijving ook thema’s uit de spiritualiteit zoals; terugtrekken, geen probleem ervaren in de buitenwereld (alles is illusie), geen verlangens, in de waarnemer verblijven, niet bezig zijn met de toekomst, er is geen dood, etc. In het schizoïde fenomeen is er echter een deficiënte leegte en geen volle leegte zoals in een non duale essentie ervaring.
Het tegenovergestelde van liefde is niet haat. Haat is liefde omgezet in boosheid, omdat het object van liefde je afwijst. Het tegenover gestelde van liefde is onverschilligheid. Geen relatie willen hebben met een ander.
Er bestaat ook een gezonde vorm van terugtrekken en naar binnen gaan, die is tijdelijk, verfrissend en wordt weer gevolg door actie. Een gezond ego-zelf kan alleen groeien in een omgeving met liefdevolle relaties. De belangrijkste factor in de groei is liefde kunnen geven, eerst door ook liefde te ontvangen om uiteindelijk onvoorwaardelijk liefde te kunnen geven. Langdurig samenwerkend contact maken is helend voor het ego-zelf en creëert een geïntegreerde beleving van jezelf. Dit is wat er in mijn ervaring meestal gebeurt in therapie en zogenaamde spirituele groepen. Er wordt een omgeving neergezet waar de kans op liefdevolle open relaties groot is.
Een fenomeen wat ik in focussen en partner inquiry gebruik is non duale essenties. Wanneer je in contact bent met non duale essenties is er veiligheid en moeiteloosheid. Vanuit deze beleving kun je stabiele langdurige samenwerkende onafhankelijke relaties aangaan. Dit is een basis voor zelfregulatie in de maatschappij en daarmee een vorm van geluk. Vanuit de ruimtelijke non duale ervaring waar niets nodig is blijf je vloeiend in contact met jezelf, anderen en de wereld. Je wordt geraakt en kunt alles in aanwezigheid ervaren. Ik noem dit de Persoon van Essentie.
Voor Zelfrealisatie is een gezonde ego-zelf opbouw noodzakelijk, omdat er anders geen gezond onderscheidingsvermogen is. In mij en anderen merk ik dat het een geintegreerd heen en weer bewegen van identificatie is met Kennendheid, non duale essenties en het ego-zelf (het persoonlijke). Een eindeloze beweging die steeds subtieler wordt.
De twijfelloze Kennendheid van mijzelf als Bewustzijn blijft onveranderlijk en er is voortdurend iets wat integreert in contact met anderen. Dit zou je de Persoonlijke Essentie kunnen noemen. Dat wat persoonlijk contact maakt.
In de hulpverlening kom ik het schizoïde fenomeen veel tegen. Mensen die zich door een gevoeligheid voor afwijzing niet kunnen handhaven in relaties en daarmee de maatschappij. Het er zijn voor iemand zonder reden of richting biedt mogelijkheden tot heronderhandeling en daarmee herstel. Afwijzing die boosheid, verlangen, angst en schizoïde isolatie hebben veroorzaakt worden in liefdevol contact geheeld. Het ego-zelf kan gedurende het hele leven worden hersteld en opgebouwd. Dit uit zich in fenomenen als psychotherapie, tantra, circling, etc.
Een ander fenomeen wat ik waarneem is internet. Ik kan me voorstellen dat internet met alle social media en andere innerlijke werelden het schizoïde fenomeen in stand houdt en het misschien zelfs vergroot. Internet als nieuw psychologisch afweermechanisme tegen de pijn van afwijzing en de creatie van een afgescheiden innerlijke wereld.
Het leven is echt, kom buitenspelen!